ردههای حفاظتی تابلوهای برق مقدمه انرژی الکتریکی یا همان برق از مبدا در نیروگاه تولید میشود و برای انتقال این انرژی الکتریکی تا مقصد و رسیدن آن به دست مصرف کننده سیری را طی میکند که شبکههای انتقال انرژی از مهمترین بخشهای این قسمت هستند. بعد از انتقال نوبت به کنترل و توزیع این انرژی میرسد که لازمه این کار لوازم و بازارهای خاصی هستند. مجموعه این کنترلرها و ابزارها در باکسهایی به نام تابلوی برق نصب میشوند. تابلوهای برق شامل قسمت های مختلفی هستند که یکی از مهمترین آنها بدنه تابلو است که به دو نوع فلزی و کامپوزیت در بازارعرضه میشوند. وظیفه اصلی این باکسها ( تابلو برق ) حفاظت کنترلرها و ابزارها در برابر عوامل محیطی مضر است. یکی از مهمترین خصوصیات یک بدنه تابلو حفاظت آن در برابر گرد و غبار و همچنین رطوبت است . کلاس حفاظت IPچیست IECبه معنی حفاظت از ورود است. این کد گذاری طبق استاندارد ingress protectionمخفف IPکلمه 60529انجام گرفته و کد گذاری کلاس حفاظت IPدر تمام دنیا طبق همین استاندارد انجام میشود . طبق استاندارد IEC 60529سیستم کدگذاری دارای یک عدد دو رقمی کنار کلمه IPاست. این عدد طبقه بندی میکند که چگونه دستگاه میتواند در برابر اجسام جامد و مایع مقاومت کند . رقم اول نشان دهنده درجه حفاظت در برابر جامدات ( مقیاس 0تا ) 6و رقم دوم نشان دهنده حفاظت در برابر مایعات ( مقیاس 0تا ) 8است که مقیاس صفر نشان دهنده عدم محافظت و مقیاس 6و 8نشان دهنده محافظت کامل است . بدیهی است که هر چه عدد بعد از کلمه IPبیشتر باشد محافظت در برابر عوامل خارجی بهتر انجام میشود . گاهی اوقات بعد از کلمه IPیک عدد و یک Xجایگذاری میشود که این نشان دهندهی این است که محفظه هنوز برای آن مشخصا رتبه بندی نشده است . در واقع IPروشی برای اثر بخشی محفظههای الکتریکی در برابر عوامل خارجی از جمله: گرد و غبار ، رطوبت ، مایعات و تماس تصادفی است. کلاس حفاظت در تابلو برق برخی از سیستم در برابر عوامل محیطی حساس هستند و این امر باعث خرابی و متوقف شدن این سیستمها میشود . سیستمهایی که در بخشهای حساس یک مجموعه کار میکنند و خرابی آنها ممکن است ضرر جبران ناپذیری را برای کارفرما به دنبال داشته باشد. به همین دلیل باید این سیستمها از کلاس حفاظت بالایی برخوردار باشند تا از ورود گرد و غبار ، و رطوبت و… در این سیستمها جلوگیری شود . یکی از مهمترین این سیستم ها تابلو برق است. محفظه ( بدنه تابلو برق ) باید از کلاس حفاظت بالایی برخوردار باشد به دلیل اینکه این تابلوها در مکانها و آب و هواهای مختلف نصب میشود و اکثر کنترلرهای درون این محفظهها به گرد و غبار و رطوبت حساس هستند . این عایق بندی بصورتهای مختلفی قابل اجرا است که آسان ترین و در دسترس ترین اینروشها، نوارهای اسفجی هستند که در پشت درب و …. نصب میشوند. نوارهای اسفنجی با ضخامتهای مختلف جهت آب بندی دربها ، لرزهگیر و درزگیر استفاده میشود که یکی از خواص فیزیکی آنها انعطاف پذیری بالا و تراکم پایین است که به دو نوع تزریقی و ساده در بازار عرضه میشوند.کلاس حفاظت و تهویهتهویه در برخی از سیستمها بسیار حساس و حیاتی است و اگر تهویه به صورت درست و اصولی انجام نگیرد باعث خرابی و پایین آمدن راندمان یک سیستم میشود که این هم عواقب خاص خود را دارد . وقتی که کلاس حفاظت یک سیستم بالا باشد و هیچگونه منفذی برای ورود و خروج هوا نداشته باشد این سیستم در معرض مشکلاتی قرار میگیرد به همین دلیل است که باید تهویه انجام گیرد. درتهویه مناسب و اصولی مواردی را باید رعایت کرد که در این میان میتوان به فیلترینگ و گردش هوا توجه کرد که به مختصر درباره آن صحبت میشود . البته ناگفته نباشد که سطح مقطع سیمها، شینههای ارت، نوع اتصالات، عایق بندی و انتخاب درست جریان و نوع آمپر دهی از گرم شدن فضای تابلو جلوگیری میکند .گردش هوا مهمترین بحث در تهویه سیستمها است ؛ گردش هوا در واقع برای خنک شدن سیستم انجام میشود و سیستم باید در مسیر هوا قرار گیرد تا این امر صورت پذیرد ، به همین منظور با در نظر گرفتن مسیر ورود و خروج هوا دریچههایی در بدنه تابلو تعبیه میشود که این دریچهها دارای فیلترهایی هستند که باعث جلوگیری از ورود گردغبار و رطوبت میشود . برای جلوگیری از ورود مایعات از این دریچهها به درون محفظه هم تدبیری اندیشیده شده است؛ این دریچهها بصورت کرکرهای هستند که درواقع وقتی آب از بالا روی محفظه ریخته میشود این کرکرهها باعث جلوگیری از ورود آب به داخل محفظه میشود . بحث دیگری که در گردش هوا بسیار مهم است فنهایی هستند که روی فیلترها و دریچههای هوا نصب میشوند و هوا را به داخل محفظه میدمند تا هوای بیشتری به داخل تابلو برود و گردش هوا به خوبی انجام شود.مکان نصب تابلو ، تهویه و کلاس حفاظتبحث مهم دیگری که میتوان به ان اشاره کرد مکان نصب تابلوهای برق است . اکثر تابلوهای برق در اتاقهایی نصب و راه اندازی میشوند ( اتاق برق) که این اتاقها باید از تهویه و ساختار متناسبی برخوردار باشند. مکان تابلو تا حد زیادی به ما کمک میکند تا بتوانیم تابلو را از معرض عوامل محیطی دور نگه داریم و از طرفی مشکلات خاص خود را هم دارد که میتوان به مناسب نبودن ساخت اتاق برق اشاره کرد. درست است محل نصب تابلو نقش مهمی در حفاظت آن در برابر عوامل محیطی دارد ولی اگر ساختار اتاق برق درست و اصولی نباشد باعث بروز مشکلاتی میشود که میتوان به ورود گردغبار، ورود برخی از حیوانات و حشرات اشاره کرد و از طرفی باعث بروز مشکل در تهویه و گردش هوا هم میشود. اکثرا برای جلوگیری از این مشکلات دیوارها و کف اتاق برق راسیمانکشی یا کاشیکاری میکنند که از ورود جانوران و حشرات جلوگیری کنند و در دو محل هم دریچههایی تعبیه میشود که یکی از این دریچهها دارای هواکش است تا تهویه اتاق به خوبی صورت گیرد.
نویسنده : مهدی یزدانیان / دانشجوی کارشناسی مهندسی برق
هنوز هیچ دیدگاهی ثبت نشده